Lezen met je oren
Vanaf vandaag staat de derde aflevering van onze Podcast De Windstoot online. Piet Devos en Dirk Vandenberghe gaan in gesprek met elkaar in de radiostudio’s van medialab Quindo. Mirjam Boers leest voor uit het werk van de Nederlandse auteur Bregje Hofstede. De schrijfster zelf komt uitgebreid aan het woord en Paul Isaac voorziet het geheel van fijnzinnige klanken.
De Podcastreeks is een reeks voor fijnproevers. Het is geen gemakkelijke opgave.
We zijn vertrouwd met het feit dat de radio in veel gevallen als achtergrond of muzak functioneert, een soort gebabbel om nooit alleen te zijn. Voor TV gaan we meestal comfortabel zitten en voor een podcast? Ja wat dan?
Een podcast is een audio-uitzending die je beluistert op een moment dat jij het zelf wilt. Je moet er tijd voor nemen. Het eist je volle aandacht.
En een podcast over literatuur, dat is als het lezen van een boek maar dan met je oren. Ik zet me neer, sluit de ogen en luister: Over macht en kwetsbaarheid en wat de literatuur ons daarover te vertellen heeft.
Beide heren steken van wal. De studio van Quindo zorgt voor een aangenaam stemtimbre en een goeie akoestiek. Ze beschrijven hoe het boek De herontdekking van het lichaam van Bregje Hofstede hen persoonlijk geraakt heeft. Dit essaybundel over burn-out is niet een zoveelste therapeutisch boek in de rij. Het is pure literatuur. Met een grote spaarzaamheid en een zorgvuldig gekozen, eenvoudig taalgebruik, schetst de schrijfster hoe burn-out haar op 24-jarige leeftijd onderuithaalde. Het is een heel persoonlijk verhaal maar toch vanop een afstand geanalyseerd. Als van uit een helikopter of een drone, kijkt ze via de taal naar haarzelf.
Kwetsbaarheid wordt poëzie: ‘Een gesprek voeren leek alsof iemand in mijn oor gilde. Als ik mijn ogen sloot bevond ik me in een mentale ruimte zo groot als een luciferdoosje waarin ik nog geen drie gedachten tegelijkertijd kwijt kon’.
Gaandeweg wordt aangetoond hoe de macht van een prestatiemaatschappij (waar we nota bene allemaal aan meedoen) zorgt voor burn-out, niet als een individueel probleem maar als een groot sociaal maatschappelijk gebeuren. Mirjam Boers leest voor met heldere stem. Je voelt het aan den lijve: ‘Het leek alsof mijn lichaam dat ik zo lang tiranniek had behandeld nu wraak nam door niet langer te gehoorzamen.’
De idioot in het bad, Ontluisterde fetisj en nu De herontdekking van het lichaam. Stuk voor stuk zijn het parels uit de literatuur die zich afspelen op de grens van macht en kwetsbaarheid. Je moet er tijd voor nemen. Zet je neer, sluit je ogen en luister.
Zo groot als een luciferdoosje