Dezelfde attitude
We nemen samen met Klaas Rommelaere een duik in het oeuvre van de Duitse Franz von Saalfeld. Het universum van Franz beslaat een oneindig traag levenswerk, ondermeer neergeschreven in zijn verhaal of toneelstuk over Franz Ulrich, dat achteraf beschouwd autobiografisch blijkt te zijn.
Daarin gebeurt ogenschijnlijk niets. Er steekt geen spanningsboog in die de zielenroerselen in een stroomversnelling jaagt, er zit geen greintje dramatiek in het neergeschreven narratief. Om het met de woorden van coördinator Sven Fritz te omschrijven: “actually it’s extremely boring, or it seems boring…”
Er is dan toch iets aan de hand. Net dat extreem rimpelloze verleent aan het geheel iets onwezenlijks. Iets absurds. Het is onwerkelijk en er straalt een kurkdroge humor van af, net als in zijn surrealisitische tekeningen (die al even kleurrijk zijn als de werken van Klaas).
Atelier Goldstein, Frankfurt am Main, 10 juni 2024.
Dit treft Klaas in de kunstenaar Franz, de man van zeer weinig woorden, met een verdoken humor. Tot Franz de vraag om in de herfst op residentie naar het Belgische Kortrijk te komen beantwoordt met een uiterst schaars maar overtuigend: ‘Nobel!’
Uit het niets prononceert hij het woord ‘Kortrijk’. Hij bekt het net zoals een authentieke West-Vlaming het zou doen. Waarop een moeizame glimlach op zijn lippen verschijnt en zijn gezicht zich onmiddellijk weer in de ernstige, roerloze plooi trekt.
Het is als in zijn taferelen: de tijd lijkt er stil te staan. Er gebeurt ogenschijnlijk niks maar het tegendeel is waar, als je oplettend bent voor de details, zogezegd onbeduidend maar toch vol absurditeit en humor.
Het is zijn behoedzame doch ongerijmde wereld die Klaas tegemoet wil komen. De beste manier is om direct aan het werk te gaan. Beiden hebben dezelfde attitude, da’s duidelijk. Het zijn werkers. De noodzaak is groot, de tijd dringt voortdurend, het moet vooruit en het moet concreet worden.
Franz heeft geen nood aan gebabbel en gedoe. Op de vraag waarover zijn werk nu wel gaat, antwoordde hij ooit: ‘over niks’. En verder, waarom een specifiek personage in een welbepaald tafereel aanwezig is, wist hij: ‘omdat die daar aanwezig is’.
Op vraag van Klaas schildert hij zonder morren een nieuw tafereel op een voor hem nieuwe drager, een stuk textiel. Het is een test naar technische mogelijkheden, naar een te ontginnen spoor. Het is een test in wil en goesting.
De twee werken hier vandaag en morgen in elkaars nabijheid, zonder in een verbaal – fysieke interactie te komen. Dat is nu eenmaal hun natuur. We vernemen van Sven Fritz dat Franz het wel degelijk ziet zitten. Zonder woorden en verre van euforisch, dat wel. Maar anders zou hij in deze prille actie nooit meegestapt zijn, weet Sven.
Op de vraag waarover zijn werk nu wel gaat, antwoordde hij ooit: 'over niks'.
De twee gaan verder aan de slag, de ene met penseel op een textiele drager en de andere met naald en draad. Klaas zal diverse beelden aanzetten in textiel, Franz zal op zijn beurt de beelden picturaal voortzetten en voltooien; en dat eveneens in de omgekeerde richting.
Zo komen ze tot een proces van oorzaak en gevolg, van vraag en antwoord, van heen en terug.
Deze textiele stukken zullen ze tijdens de komende residentie vervolledigen. Ze moeten de cruciale bestanddelen vormen die flexibel zijn ifv wat nog komen kan of moet. Of het nu binnen een grote enscenering zal zijn of met een totaal andere uitkomst, dat zien we dan wel in de loop van de residentie, half november.
